11.2019
Dofinansuj się STARTUPIE - Prosta Spółka Akcyjna już od 1 marca 2020 roku!
Ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1655) wprowadzono do polskiego systemu prawnego nowy rodzaj spółki handlowej kapitałowej – Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). Ustawa ma planowo wejść w życie 1 marca 2020 r.
Jak wskazuje się w uzasadnieniu do projektu ustawy, wprowadzenie PSA stanowi część przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju pakietu: „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców”. PSA w zamierzeniu ma być nowoczesną formą niepublicznej spółki kapitałowej przeznaczonej dla innowacyjnych przedsięwzięć. Ma łączyć korporacyjny charakter spółki jako osoby prawnej i jego podstawowy przejaw, jakim jest wyłączenie osobistej odpowiedzialności wspólników za jej zobowiązania ze znaczną swobodą kształtowania stosunku spółki, zarówno jeśli chodzi o wzajemne relacje pomiędzy wspólnikami, jak i system zarządzania spółką oraz nadzoru nad tym procesem. Tę nową konstrukcję spółki ma wyróżniać przede wszystkim, z jednej strony, dopuszczenie nowych kategorii wkładów na pokrycie obejmowanych praw członkowskich, a z drugiej strony, nowoczesny mechanizm ochrony wierzycieli spółki, odstępujący od konstrukcji kapitału zakładowego na rzecz elastycznych ograniczeń wypłat na rzecz akcjonariuszy, uwzględniających zarówno wielkość zagregowanego zadłużenia spółki, jak i stopień jej wypłacalności.
Asumptem do stworzenia nowego typu spółki kapitałowej był wzrost popularności tzw. startupów, czyli przedsięwzięć, które z założenia mają potencjał bardzo szybkiego wzrostu spowodowanego innowacyjnymi rozwiązaniami technologicznymi lub niezagospodarowaną niszą rynkową. Startupy powstają najczęściej w warunkach dużej niepewności rynkowej.
PSA ma łączyć w sobie rozwiązania wygodne dla przedsiębiorców, znane w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych oraz spółek osobowych. Do założeń prostej spółki akcyjnej należy swoboda kształtowania stosunku spółki. Zgłoszenie spółki do rejestru powinno zawierać przede wszystkim firmę, siedzibę i adres spółki, przedmiot działalności spółki i liczbę jej akcji. Jeżeli umowa spółki przewiduje emisję różnych rodzajów akcji w zgłoszeniu należy podać liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania. Jeżeli umowa spółki przewiduje przyznanie uprawnień indywidualnych określonym akcjonariuszom albo tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki niewynikające z akcji, należy zaznaczyć te okoliczności. Zgłoszenie określa również wysokość kapitału akcyjnego, sposób reprezentowania spółki oraz imiona i nazwiska członków organów ustanowionych w spółce. Jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne, wymagane jest zaznaczenie tej okoliczności. W zgłoszeniu należy podać także czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, a jeżeli umowa spółki wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki – oznaczenie tego pisma.
Jeżeli umowa jest zawierana w formie aktu notarialnego, do zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego należy dołączyć:
- umowę spółki;
- oświadczenie wszystkich członków zarządu o wysokości kapitału akcyjnego, ustalonej na podstawie sumy wartości wniesionych wkładów pieniężnych i niepieniężnych, przeznaczonych na kapitał akcyjny;
- oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie akcji zostały wniesione w części przewidzianej w umowie spółki;
- jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki – dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem składu osobowego;
- adresy do doręczeń członków zarządu.
Jeżeli PSA będzie rejestrowana przez system S24, dokumentom tym odpowiadać będą wzorce dostępne w systemie teleinformatycznym.
Jednocześnie ze zgłoszeniem należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę akcjonariuszy z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby akcji objętych przez każdego z nich.
W pozostałym zakresie do zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego, postępowania w przedmiocie wpisu spółki do rejestru i stwierdzenia braków wynikłych z niedopełnienia przepisów prawa po zarejestrowaniu spółki znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące sp. z o.o., tj. art. 164 § 3, art. 165, art. 169, art. 170 i art. 172 k.s.h, a także przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Powstanie PSA
PSA z chwilą wpisu do rejestru uzyskuje osobowość prawną (co oznacza, że może stać się podmiotem praw i obowiązków oraz dokonywać we własnym imieniu czynności prawnych). PSA działa przez swoje organy: walne zgromadzenie oraz zarząd lub radę dyrektorów. Zarząd (rada dyrektorów) zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.
W przeciwieństwie do spółki akcyjnej, nie ma obowiązku powoływania rady nadzorczej. Członkowie zarządu (rady dyrektorów) będą, na zasadach analogicznych jak w spółce z o.o., odpowiadali solidarnie za zobowiązania PSA, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna.
Zrezygnowano z wyodrębniania statutu jako źródła prawa wewnętrznego spółki oraz aktów o zawiązaniu spółki, zgody na treść statutu i objęcia akcji znane nam ze spółek akcyjnych. Można zatem rzec, że proces powstania PSA wzorowany jest na powstaniu sp. z o.o., przy czym tryb ten zostanie dodatkowo uproszczony, o czym szerzej mowa w kolejnych częściach artykułu. Zawiązanie PSA wymaga zawarcia umowy spółki, której elementy obligatoryjne wskazano wprost w przepisach. Na ogólnych zasadach, umowa prostej spółki akcyjnej może zawierać postanowienia odmienne i nieprzewidziane w kodeksie spółek handlowych, chyba że postanowienia te byłyby sprzeczne z ustawą (tj. z przepisami bezwzględnie obowiązującymi) albo z naturą stosunku prostej spółki akcyjnej. Co do zasady, przepisy mają być jedynie wskazówką dla przedsiębiorcy, jednak pozwolą mu na większą, niż dotychczas, swobodę.
Umowa spółki powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego lub za pomocą wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym S24.
Podobnie jak spółka z o.o. i spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna nie będzie mogła zostać utworzona wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o.
Kapitał akcyjny i wkłady
Mając na uwadze nadanie PSA możliwie elastycznej struktury majątkowej, będziemy mieli do czynienia z kapitałem akcyjnym, który nie będzie miał cechy stałości charakterystycznej dla kapitału zakładowego obecnych spółek kapitałowych. Struktura majątkowa PSA jest oparta na modelu akcji bez wartości nominalnej, zwanych również akcjami „beznominałowymi”. Na pokrycie akcji beznominałowych mogą być wnoszone wkłady pieniężne i niepieniężne.
Nowym uprawnieniem jest możliwość przyznania statusu akcjonariusza podmiotom wnoszącym do spółki wyłącznie wiedzę i umiejętności. Jest to niewątpliwie mała rewolucja w dotychczasowej formie działania spółek kapitałowych, bowiem w obecnym stanie prawnym świadczenie pracy bądź usług może być przedmiotem wkładu wyłącznie do spółki osobowej
Wysokość kapitału akcyjnego nie będzie deklarowana w umowie spółki, a jego podwyższenie lub obniżenie nie będzie odbywało się w sformalizowanym trybie zmiany umowy spółki. Kapitał akcyjny będzie określany przez zarząd PSA na podstawie sumy wartości wkładów pieniężnych i wkładów niepieniężnych wniesionych na pokrycie akcji, z wyłączeniem wkładów, które nie podlegają zaliczeniu na kapitał akcyjny. Co ciekawe, majątek stanowiący pokrycie kapitału akcyjnego, powstały z wkładów, może zostać przeznaczony na wypłatę dywidendy oraz inne wypłaty za pomocą zwykłej uchwały walnego zgromadzenia, podejmowanej bezwzględną większością głosów oraz wpisu zmniejszenia kwoty kapitału akcyjnego do rejestru.
Ułatwieniem będzie także zwolnienie z obowiązku wniesienia całości wkładów na pokrycie akcji, przed datą złożenia wniosku o rejestrację do KRS. Takie wkłady mogą zostać wniesione najpóźniej w ciągu 3 lat od dnia wpisania PSA do rejestru. Do powstania PSA konieczne jest pokrycie kapitału akcyjnego wkładem o wartości co najmniej 1 złotego. Kapitał akcyjny PSA nie może wynosić 0 zł.
Kapitał akcyjny zawiązywanej PSA odpowiada wartości rzeczywiście wniesionych do PSA wkładów, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, które nie są przeznaczane na kapitał akcyjny.
Emisja i obrót akcjami
PSA będzie mogła emitować dodatkowe akcje wyłącznie poprzez zmianę umowy spółki, z tym zastrzeżeniem, że wystarczy podjęcie uchwały wspólników bezwzględną większością głosów (o ile umowa spółki nie będzie zawierać odmiennych postanowień w tej kwestii).
Akcje będę miały wyłącznie formę zdematerializowaną. W efekcie obrót akcjami i rejestracja praw akcjonariusza będą mogły odbywać się za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej bez udziału notariusza. Stanowi to ułatwienie dla przedsiębiorców.
Akcje wyemitowane przez prostą spółkę akcyjną nie będą mogły być dopuszczone ani wprowadzone do obrotu zorganizowanego (zarówno na rynku regulowanym, jak i w alternatywnych systemach obrotu). Łączy się z tym obowiązek prowadzenia rejestru akcjonariuszy przez podmiot trzeci. Przewiduje się, że tego typu usługi będą świadczyć banki prowadzące rachunek bankowy dla PSA.
Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
Kolejnym niewątpliwym ułatwieniem dla przedsiębiorców jest możliwość odbywania walnych zgromadzeń za pośrednictwem środków komunikowania się na odległość. Tego innowacyjnego rozwiązania bardzo brakowało w dotychczas istniejących spółkach kapitałowych. Uchwały będą mogły zatem być podejmowane, np. w trakcie wideokonferencji akcjonariuszy znajdujących się w różnych częściach globu. Co ważne, zgromadzenie nie będzie musiało być protokołowane przez notariusza, co pozwoli obniżyć koszty działalności spółki. To rozwiązanie dotychczas mogło funkcjonować wyłącznie w spółkach publicznych.
Ochrona wierzycieli
Akcjonariusze PSA będą uprawnieni do zgłaszania roszczeń bez wzywania wierzycieli oraz wycofywać wkłady wniesione na poczet kapitału akcyjnego i cały niepodzielony zysk. Musi jednak został spełniony warunek, że ich wypłata nie doprowadzi do utraty przez spółkę zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych w terminie sześciu miesięcy od dnia dokonania wypłaty, przy czym ocena wypłacalności spółki jest dokonywana przy założeniu normalnych okoliczności biznesowych.
Granicę dla swobodnych wypłat z kapitału akcyjnego (lecz uwarunkowanych zakazem świadczeń zagrażających wypłacalności) wyznacza pułap 5% sumy zobowiązań spółki wynikającej z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy.
Mechanizmem ochrony wierzycieli jest również obowiązek prowadzenia rejestru akcjonariuszy przez podmiot trzeci.
Rozwiązanie i likwidacja spółki
Podobnie jak spółki osobowe, PSA będzie mogła zostać rozwiązana bez przeprowadzenia likwidacji. Oznacza to uproszczenie procesu wykreślania spółki z rejestru, poprzez maksymalne skrócenie czasu oraz kosztów. Warunkiem jest jedynie przejęcie całego majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza (akcjonariusza przejmującego) z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy.
Jeżeli PSA nie spełni wymogów uprawniających do rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji, należy przeprowadzić likwidacje przy zastosowaniu odpowiednio przepisów o likwidacji spółki akcyjnej.
Podsumowanie
Wygląda na to, że PSA będzie stanowić narzędzie pozwalające prowadzić działalność na uproszczonych warunkach, przy jednoczesnym zachowaniu waloru przepływu kapitału oraz swobody obrotu akcjami. Przewidujemy, że zostanie przyjęta z entuzjazmem przez przedsiębiorców i chętnie wykorzystywana jako forma prowadzenia działalaności.
Dlaczego o tym piszemy na Portalu Anuluj-Dlug.pl?
Bo to szansa ucieczki do przodu zadłużonych kreatywnych przedsiębiorców. Jeszcze nigdy w polskim prawie spółek nie było tak przyjaznego narzędzia jak PSA do tworzenia innowacyjnych biznesów i szukania inwestorów.
Kamil Misiak z Anuluj-Dlug.pl
Aktywna pomoc zadłużonym firmom na wszelkie sposoby
https://anuluj-dlug.pl/advice/step_1