04.2016
Czy komornik może zabrać, grzybki w occie, sok malinowy i kiszone ogórki?
Komornik jest obowiązany postępować zgodnie z przepisami prawa, złożonym ślubowaniem i zasadami etyki zawodowej oraz podnosić kwalifikacje zawodowe – stoi w Ustawie o komornikach sądowych i egzekucji. Ale czy na pewno? Bo np. komornik Katarzyna Chudy z Kamienia Pomorskiego ma chyba własną definicję i stosuje się do zupełnie innych przepisów...
Zdesperowani wierzyciele powiedzą pewnie – komornik odzyskuje nasze pieniądze! Czyżby? Pytam czy na pewno i jak długo na to czekasz szanowny wierzycielu? Bo komornik – mam nadzieję, że o tym wiesz – najpierw zadowoli się sam, czyli złupi dłużnika ze wszystkiego, zlicytuje, a kasę zaliczy sobie na poczet swoich kosztów. Ogromnych! Jeśli coś zostanie, odda Tobie, drogi wierzycielu. Potem Ci powie, że mimo starań, mimo chęci, nic więcej zrobić nie może bo… dłużnik jest niewypłacalny i pozostaje umorzyć postępowanie. Dobre, co?
Albo lepiej. Komornik okradnie Cię i nawet nie będziesz o tym wiedział. Najpierw złupi dłużnika, zabierze lwią część tego co zajał na swoje koszty, a resztę wsadzi… do kieszeni. Nie, nie Twojej wierzycielu, do swojej kieszeni. Pisałam o tym niedawno tutaj https://malgorzatapietkun.wordpress.com/2016/04/14/wiadomosci-tvp-szybkie-jak-blyskawica/
A dlaczego tak się dzieje? Bo komornik to przedsiębiorca i prowadzi fabrykę. Legalnie czy nielegalnie, w dupie z tym. Są koledzy, są zlecenia, jest parasol w sądzie… I co mu zrobicie? Czasem coś wylezie i wówczas palestra solidarnie potępi kolegę – pierdołę co dał się złapać. A reszta? Reszta pracuje sobie nadal.
Grzybki dla komornika
Kilka lat temu zadzwonił do mnie zaprzyjaźniony prawnik, który pomagał mi nie raz podczas pracy nad artykułami i mówi: „nie uwierzysz, komornik zajął kobiecie słoiki z grzybkami, ogórkami i dżemami”. Nie uwierzyłam, ale już wkrótce rozmawiałam tą panią i ona rzeczywiście straciła grzybki i ogórki własnej roboty, które z resztą komornik wystawił na licytację. Komornik ustalił datę licytacji i wycenił słoiczki: sok malinowy mały - 5 zł, duży - 8 zł, ogórki kiszone (26 słoików) po 3,5 zł, 23 słoiki przecieru pomidorowego po 4,5 zł oraz 26 słoiczków grzybków w occie - 9 zł sztuka. Ale to nie koniec, bo sprawa ma ciąg dalszy. Pisze o tym Głos Szczeciński (gs24.pl) http://www.gs24.pl/wiadomosci/kamien/art/5535062,komornik-za-dlugi-meza-zabral-sloiki-z-przetworami-i-co-ja-dam-dziecku,id,t.html Szczerze polecam ten materiał. I szczerze polecam głębokie przemyślenie zwykłego gestu - podanie ręki komornikowi. Może być odczytany opatrznie, jako napaść, naruszenie nietykalności cielesnej komornika, czyli funkconariusza publicznego.
Inny komornik, chyba z Pomorza, nie pamiętam – o czym dowiedziałam się nieco później – zlicytował szczeniaka małej dziewczynki, córki dłużnika. Dziecko musiało później korzystać z pomocy psychologa.
Czy taki miłośnik grzybków i szczeniąt może zabrać przetwory samodzielnie zrobione i przeznaczone na własny użytek lub psa, kota, świnkę morską? A co z ziemniakami na zimę, papierem toaletowym, zapasem leków, podpaskami czy maścią na hemoroidy?
Komornik to nie Bóg, nie jest wszechwładny i wszechmocny. Ograniczają go przepisy prawa i powinien się do nich stosować. Jeśli się nie stosuje, należy powiadomić sąd. Problem w tym, że sąd, podobnie jak komornik, miewa przepisy w… właśnie tam. Można też powiadomić prokuratora, ale… No właśnie. Zanim zaczniemy dywagować nad tym jak ukarać „miłośnika grzybków”, przyjrzyjmy się co mówią przepisy o tym co wolno, a czego nie wolno komornikowi zająć.
Ograniczenia egzekucji
O ograniczeniach egzekucji mówi Kodeks Postępowania Cywilnego. W art. 829. znajdziemy wszystko co niezbędne, czyli to, że nie podlegają egzekucji:
1) przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
2) zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
3) jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
4) narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;
5) u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
6) przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową.
Dalej, w art. 831 § 1 dowiemy się, że egzekucji nie podlegają przedmioty należące do rolnika prowadzącego gospodarstwo:
1) sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych;
2) sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego;
3) prawa niezbywalne, chyba że możność ich zbycia wyłączono umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa może być powierzone komu innemu;
4) wierzytelności przypadające dłużnikowi od państwowych jednostek organizacyjnych z tytułu dostaw, robót lub usług przed ukończeniem dostawy, roboty lub usługi w wysokości nie przekraczającej 75% każdorazowej wypłaty, chyba że chodzi o wierzytelność pracowników dłużnika z tytułu pracy wykonywanej przy tychże dostawach, robotach lub usługach;
5) świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w drodze rozporządzenia przez Ministrów Finansów i Sprawiedliwości; nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów.
Ale to nie wszystko. Nie podlegają egzekucji również sumy i świadczenia w naturze już wypłacone lub wydane (to § 2 art. 831). W § 3 natomiast czytamy, że w wypadku wymienionym w pkt 4 § 1 dopuszczalne jest jednak zajęcie kwoty, która dłużnikowi przypadnie po wykonaniu dostawy, roboty lub usługi, a zatem mamy kłopot.
To tyle w kwestii przedmiotów niezbędnych do życia i przedmiotów potrzebnych rolnikom. Mamy jednak jeszcze inne składniki majątku, które mogą stać się łakomym kąskiem dla komornika, czyli pieniądze pochodzące z różnych świadczeń i umów. Mówi o tym art. 832: należności wypłacone w związku ze śmiercią tytułem zapomogi lub jednorazowego zaopatrzenia pod jakąkolwiek nazwą albo z tytułu ubezpieczenia na pokrycie kosztów pogrzebu podlegają egzekucji tylko na zaspokojenie tych kosztów. Oznacza to, że jeśli komornik egzekwuje np. dług wobec banku, gazowni lub spółdzielni mieszkaniowej, tych pieniędzy nie będzie mógł zabrać.
Teraz chyba najważniejsze, czyli wynagrodzenie za pracę, które przecież podlega zajęciu, ale nie całe! Art. 833 określa ile i komu można zabrać i z tytułu jakiej umowy. I tak, w § 1 czytamy, że wynagrodzenie ze stosunku pracy (mowa o pracę, nie mylić z mową o dzieło i umową zlecenie) podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy. I dlatego w następnym odcinku zajrzymy do Kodeksu pracy.
Wróćmy do art. 833
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do uposażeń posłów i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy oraz wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania.
§ 3. Ograniczeń przewidzianych w § 2 nie stosuje się do wierzytelności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu udziału w dochodach spółdzielni przypadających im od wniesionych do spółdzielni wkładów.
§ 4. Świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach.
§ 5. Do egzekucji z rent przysługujących z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i z rent zasądzonych przez sąd lub ustalonych umową za utratę zdolności do pracy albo za śmierć żywiciela lub wypłacanych z dobrowolnego ubezpieczenia rentowego oraz do egzekucji ze świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
I teraz chyba najważniejszy paragraf art. 833:
§ 6. Nie podlegają egzekucji świadczenia alimentacyjne, zaliczki alimentacyjne, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe i dla sierot zupełnych.
Zapamiętaj!
Art. 834. Dochody wymienione w artykule poprzedzającym oblicza się wraz ze wszystkimi dodatkami i wartością świadczeń w naturze, lecz po potrąceniu podatków i opłat należnych z mocy ustawy.
Art. 835. Jeżeli dłużnik otrzymuje dochody z kilku źródeł, podstawę obliczenia stanowi suma wszystkich dochodów.
Art. 836. Do czasu przyjęcia spadku egzekucja na zaspokojenie długu spadkodawcy dopuszczalna jest tylko ze spadku. Przed przyjęciem spadku nie może być z niego prowadzona egzekucja na zaspokojenie osobistego długu spadkobiercy.
Art. 837. Dłużnik może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności tylko wówczas, gdy ograniczenie to zostało zastrzeżone w tytule wykonawczym. Zastrzeżenie nie jest konieczne, jeżeli świadczenie zostało zasądzone od nabywcy majątku, od zarządcy ustanowionego przez sąd, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu z powierzonego im majątku albo od Skarbu Państwa jako spadkobiercy.
Art. 838. Gdy w wypadku zbiegu egzekucji sądowej i egzekucji administracyjnej organ egzekucyjny sądowy prowadzi obie egzekucje, przepisy kodeksu w przedmiocie ograniczenia egzekucji stosuje się również do należności podlegających egzekucji administracyjnej, chyba że określone w przepisach ustawy o egzekucji administracyjnej ograniczenia egzekucyjne są mniejsze.
Wiem, że te paragrafy mogą wydawać się nudne i trudne. Przeczytajcie je jeszcze raz i jeszcze raz. Chodzi o to byście sprawdzili, czy któryś z tych przepisów opisuje Twoją sytuacje. O więcej nie musisz się martwić. Resztą zajmą się prawnicy Anulj-Dług.pl, wystarczy, że wypełnisz formularz i zlecisz im prowadzenie Twojej sprawy. Tutaj: https://anuluj-dlug.pl/analyze/step_1
CDN
m.in. co tym mówi Kodeks Pracy, jak skutecznie nauczyć komornika przestrzegania prawa, egzekucja z nieruchomości – wszystko co powinieneś wiedzieć i wiele innych zagadnień.
Małgorzata Pietkun
https://malgorzatapietkun.wordpress.com/