Bank nie może zablokować całego rachunku

Wielokrotnie w trakcie prowadzenia Akcji Windykacja dostawałam alarmujące listy od czytelników, w których czytałam o bezwzględnych i często niezgodnych z prawem działaniach komorników i pracowników firm windykacyjnych. Do grona bezprawnie działających dołączają również inne instytucje, w tym także banki, które z upodobaniem blokują całe rachunki swoich klientów, a nie tylko kwoty wskazane w zajęciach egzekucyjnych. Można więc między bajki włożyć wyświechtane slogany co chwilę powtarzane przez bankowców: „dbamy o naszych klientów”, „szanujemy naszych klientów” itd. Dlatego też z niekłamaną ciekawością czytałam najpierw pytania stawiane przez posła Marka Matuszewskiego (PiS) ministrowi finansów, a późnej odpowiedzi na nie. Pytania dotyczyły właśnie blokowania całych rachunków bankowych przez banki na wniosek komornika, nawet wówczas, gdy saldo rachunku przekracza kwotę wskazaną w zawiadomieniu o zajęciu.

Proceder blokowania całych rachunków bankowych skutecznie rozkłada na łopatki całe budżety domowe, doprowadzając do dramatów rodzinnych, w tym odbierania dzieci rodzicom z powodu biedy, a także – w skrajnych przypadkach – samobójstw. Jednak to tylko fragment zniszczeń jakie czyni uporczywe łamanie prawa tak przez banki jak przez komorników. Znacznie więcej szkód czyni bowiem blokowanie całych rachunków firmom, które do zapłaty mają zaledwie kilkaset złotych lub kilka, kilkanaście tysięcy, a znajdują zablokowany cały rachunek. Uniemożliwia to przedsiębiorcom terminowe regulowanie należności, w ty również wynagrodzeń za pracę (co ma bezpośrednie przełożenie na los wielu rodzin) i danin na rzecz skarbu państwa czyli podatków, nie wspominając już o składkach ZUS. Zablokowany rachunek przedsiębiorcy rujnuje także plany innych przedsiębiorców oczekujących na zapłatę faktur i koło się zamyka. Oto jaki sposób durne i złośliwe decyzje kilku osób mogą wpłynąć na losy wielu setek, a nawet wielu tysięcy osób, a w końcu także na gospodarkę całego kraju.

Przypominam: nie istnieje ktoś taki jak windykator. Osoby nazywające siebie windykatorami są pracownikami firm windykacyjnych, a samo słowo „windykator” to skrót myślowy używany wyłącznie po to by wywołać określone reakcje – głównie strach i uległość – osób znajdujących się w kręgu zainteresowań firm windykacyjnych!

7 kwietnia 2014 roku, poseł Marek Matuszewski zapytał ministra finansów jak rozumieć nagminny proceder blokowania całych rachunków bankowych przez banki na wniosek komornika, nawet wówczas, gdy saldo rachunku przekracza kwotę wskazaną w zawiadomieniu o zajęciu?

Pełna treść interpelacji Matuszewskiego (nr 25892) do ministra finansów, Mateusza Szczurka, w sprawie blokowania środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym ponad kwotę wskazaną przez organ egzekucyjny w zawiadomieniu o zajęciu:

Panie Ministrze! Od dawna istnieje w Polsce proceder blokowania przez banki całych rachunków obywateli, a w szczególności właścicieli firm, nawet gdy organ egzekucyjny chce wyegzekwować zaledwie niewielką kwotę, często o kilkaset procent niższą niż środki zgromadzone na rachunkach bankowych. W tej absurdalnej sytuacji kolejne firmy wpadają w tarapaty finansowe, a w konsekwencji są niewypłacalne i częstokroć dochodzi do ich bankructwa. W kontekście polskiej przedsiębiorczości jest to niedopuszczalne, bowiem zanim np. przedsiębiorca wyjaśni sytuację, co trwa kilka dni lub tygodni, nie jest w stanie płacić kontrahentom, pracownikom, dokonywać przelewów, inwestować, płacić faktur etc. Polska jest członkiem Unii Europejskiej, jest demokratycznym krajem, a stosuje się tu niesprawiedliwe i nielegalne ww. metody. Państwo powinno sprzyjać przedsiębiorcom, powinno sprzyjać ludziom, jednak brak odpowiednich regulacji w zakresie wymienionym powyżej szkodzi zarówno polskiej gospodarce, jak i sile napędowej tej gospodarki, czyli polskim przedsiębiorcom, sytuacja ta może dotykać również wszystkie osoby fizyczne, co sprawia, że praktyki banków są aspołeczne. Jeśli już trzeba blokować środki na rachunkach bankowych, to jedynie kwotę wskazaną przez organ egzekucyjny w zawiadomieniu o zajęciu.

W związku z powyższym proszę o pilne rozpoczęcie pracy w ww. zakresie oraz odpowiedzi na następujące pytania:

Jakie działania dotychczas podjęło Ministerstwo Finansów, aby zmienić na bardziej korzystny dla przedsiębiorców oraz osób fizycznych wyżej opisany stan rzeczy?

Jakie działania zamierza podjąć Pan Minister, aby banki nie miały możliwości blokowania wszystkich środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym ponad kwotę wskazaną przez organ egzekucyjny w zawiadomieniu o zajęciu?

Kiedy ministerstwo wprowadzi odpowiednie regulacje w tym zakresie?

Odpowiedzi na interpelację udzielił Matuszewskiemu – z upoważnienia ministra – podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Jacek Kapica:

W odpowiedzi na interpelację posła na Sejm Marka Matuszewskiego w sprawie blokowania wszystkich środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym ponad kwotę wskazaną przez organ egzekucyjny w zawiadomieniu o zajęciu przesłaną przy piśmie, nr SPS-023-25892/14, z dnia 11 kwietnia 2014 r. uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Zgodnie z art. 80 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z dnia 17 czerwca 1966 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, z późn. zm.) zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym następuje przez przesłanie do banku zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego do wysokości egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie dochodzonej wierzytelności oraz kosztami egzekucyjnymi. Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa bank, aby bez zgody organu egzekucyjnego nie dokonywał wypłat z rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności, lecz bezzwłocznie przekazał zajętą kwotę organowi egzekucyjnemu na pokrycie egzekwowanej należności albo zawiadomił organ egzekucyjny w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania o przeszkodzie w dokonaniu wpłaty. Zajęcie nie dotyczy kwot wolnych od egzekucji (art. 86a § 1 ww. ustawy).

Z kolei wysokość środków pieniężnych na rachunku bankowym wolnych od zajęcia została określona w art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w powołanym art. 80 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji bank w przypadku posiadania przez zobowiązanego na rachunku bankowym środków pieniężnych wystarczających do realizacji zajęcia egzekucyjnego winien bezzwłocznie przekazać zajętą kwotę organowi egzekucyjnemu. Powyższe oznacza zakończenie egzekucji z rachunku bankowego. W takim przypadku nie jest wymagane dokonywanie blokad na innych rachunkach bankowych zobowiązanego. Jeżeli jednak brak jest wystarczających środków na rachunkach bankowych zobowiązanego, bank dokonuje blokady wszystkich tych rachunków, o ile organ egzekucyjny w zawiadomieniu, o którym mowa w art. 80 § 1, nie wskazał numeru rachunku bankowego.

Ograniczanie zatem przez bank dostępu zobowiązanemu do środków wyższych niż egzekwowane należności pieniężne jest, w ocenie Ministerstwa Finansów, nieuprawnione.

Odnosząc się z kolei do zarzutów dotyczących nieprawidłowych działań banków polegających na braku automatycznego zwolnienia blokady na rachunkach bankowych zobowiązanego po przekazaniu egzekwowanej kwoty do organu egzekucyjnego związanych z realizacją zajęć egzekucyjnych, należy zauważyć, że nie wynikają one z przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W kontekście pytań postawionych w konkluzji interpelacji posła Marka Matuszewskiego pragnę zauważyć, że przepisy art. 54 zawarte w ustawie Prawo bankowe określają jedynie kwotę środków pieniężnych na rachunku bankowym wolną od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego, natomiast kwestie proceduralne prowadzenia egzekucji z rachunków bankowych uregulowane są w ustawie Kodeks postępowania cywilnego (art. 889 i nast.), która mieści się we właściwości resortu sprawiedliwości.

Ministerstwo Finansów w związku z sygnalizowanymi już analogicznymi problemami, o których mowa w interpelacji posła Marka Matuszewskiego, wystąpiło do Komisji Nadzoru Finansowego o podjęcie działań nadzorczych dotyczących prawidłowości realizacji zajęć rachunków bankowych pod kątem przestrzegania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgłoszone do komisji problemy dotyczyły m.in. blokowania środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym ponad kwotę wskazaną przez organ egzekucyjny w zawiadomieniu o zajęciu, blokowanie wszystkich rachunków bankowych zobowiązanego mimo wskazania przez organ w zawiadomieniu o zajęciu jednego rachunku bądź braku możliwości automatycznego korzystania z usług bankowych przez zobowiązanego po zrealizowaniu zajęcia rachunku bankowego. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego wystosował na początku stycznia 2014 r. zapytanie do wybranej grupy banków w celu zdiagnozowania, jakie problemy związane z realizacją egzekucji z wierzytelności z rachunku bankowego bądź interpretacją przepisów prawa w tym obszarze identyfikują banki. Analiza otrzymanych informacji będzie determinowała dalsze działania organu nadzoru w sprawie.

Dodatkowo pragnę poinformować, że toczą się prace legislacyjne nad projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Założenia do projektu zmian przedmiotowych ustaw zostały opracowane przez ministra sprawiedliwości i przyjęte przez Radę Ministrów w dniu 27 listopada 2012 r. W projekcie tym przewidywana jest m.in. nowelizacja art. 54 ust. 1 ustawy Prawo bankowe poprzez przyjęcie, iż wolnymi od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, są środki pieniężne do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy. Procedowana zmiana przewiduje odnawialność kwoty wolnej od zajęcia w określonym w nowelizacji wymiarze. Jednocześnie Ministerstwo Finansów przedstawiło propozycję objęcia stałym nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego zgodności działalności banków z przepisami m.in. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie, w jakim określa ona obowiązki banków.

Jacek Kapica 

Odnoszę wrażenie, że proponowane zmiany w prawie bankowym są jedynie liftingiem i nie zmienią brutalnej rzeczywistości, ale o tym w innym artykule.

W interpelacji posła Matuszewskiego zabrakło mi jeszcze jednego – dlaczego sądy nie reagują na skargi na komorników, którzy realizując egzekucję bezprawnie pozbawiają rodziny wszelkich środków do życia zajmując połowę wynagrodzenia za pracę już na etapie wypłaty tego wynagrodzenia, a drugą połowę ściągają z rachunku bankowego. Tym sposobem nie pozostawiają dłużnikowi ani grosza na życie i przyczyniają się do pogłębienia zadłużenie poprzez uniemożliwienie mu regulowania podstawowych zobowiązań takich np. jak czynsz, rachunki za media, wyżywienie itd.

W tym miejscu warto przypomnieć, że komornik nie może zająć środków pochodzących z bankowych produktów kredytowych, np. nie może zdebetować rachunku, zająć środków z karty kredytowej itd. Każdy dłużnik podlegający egzekucji komorniczej powinien zatem zwrócić uwagę na to w jaki sposób prowadzona jest jego egzekucja i wyciągać konsekwencje jeśli prowadzona jest niezgodnie z prawem. Nawet jeśli skargi na komorników są przez sądy traktowane per noga. Istnieją przecież organizacje pozarządowe pomagające poszkodowanym, kancelarie prawne i redakcje, które nagłaśniają rażące błędy.

Źródło: sejm.gov.pl

Małgorzata Pietkun

https://malgorzatapietkun.wordpress.com/2014/06/19/bank-nie-moze-zablokowac-calego-rachunku/

Jeśli otrzymałeś pismo w sprawie rzekomego długu, które Cię zaskoczyło, to prawdopodobnie stałeś się ofiarą wyrafinowanego oszustwa dokonywanego przez firmy windykacyjne.

Jeśli otrzymałeś przesyłkę z firmy windykacyjnej, z sądu czy od komornika a nie możesz się zgodzić z faktem istnienia długu, z jego wysokością, lub sprawa jest bardzo stara, to możesz się przed tym obronić korzystając z naszego wsparcia prawnego lub generatora dokumentów.